Teknik
analiz yöntemine göre bir trendin sağlıklı olarak devamından söz edilebilmesi için
işlem hacminin gerçekleşmekte olan trendi desteklemesi gerekmektedir. Şöyle ki,
Boğa Piyasalarında fiyat artışlarına yükselen işlem hacmi eşlik etmekte iken
fiyat düşüşlerinin düşük işlem hacmi ile birlikte gerçekleşmesi beklenmektedir.
Aksine, Ayı Piyasalarında ise fiyat düşüşlerinin yüksek hacimle, yükselişlerin
ise düşük hacimle gerçekleşmesi beklenmektedir. Oluşan fiyat hareketlerinin bu şekilde
mevcut trendi desteklemediği durumlarda yakın zamanda trendin değişmesi
beklenmektedir. Teknik analistlerin bu durumu takip edebilmek adına birtakım göstergeler
geliştirdikleri, böylelikle olası trend değişikliklerini öngörmeyi
hedefledikleri görülmektedir.162 İşlem hacmini dikkate alan Negative-Positive
Volume Index, Accumulation/Distribution Index, Trade Volume Index, Chaikin
Index, On Balance Volume (OBV) ve Money Flow Index (MFI) gibi birçok gösterge
geliştirilmiş olmasına rağmen hemen hepsinin temel mantığı birbirinin aynı olduğundan
bu bölümde, bir osilatör grubundan bir de belirli referans değerleri olmayan gösterge
grubundan toplam iki gösterge örneği vermekle yetinilecektir.
Denge işlem hacmi Joe Granville tarafından ortaya çıkarılmış ve yine kendisine ait olan “Granville’s New Key to Stock Market Profits” adlı kitabında yayımlanmıştır.
OBV
göstergesinin temel varsayımı hisse senedinin fiyatının artması ile birlikte
gerçekleşen işlem miktarının fiyatları artırıcı rol oynadığı, fiyatın düşüşü
ile birlikte gerçekleşen işlem miktarının ise fiyatları azaltıcı rol oynadığı görüşüdür.
Buradan hareketle OBV göstergesi şu şekilde hesaplanmaktadır:
Fiyat artışı gerçekleşmiş ise OBV = OBVt-1 +OBVt
Fiyat düşüşü gerçekleşmiş ise OBV = OBVt-1 - OBVt
Fiyat aynı kalmış ise OBVt-1 = OBVt
Hesaplama yönteminden de anlaşılacağı üzere OBV göstergesinin fiyat hareketleri ile birlikte yükselip düşmesi beklenmektedir. Burada gerçekleşecek olan uyumsuzluklar ise dikkatlice takip edilmelidir. Nitekim diğer göstergelerde olduğu gibi burada gerçekleşecek uyumsuzluklar kısa süre içerisinde trend değişiminin habercisi olarak algılanmaktadır.
OBV
göstergesinin fiyat grafikleri ile birlikte hareket etme özelliğinden dolayı bu
gösterge üzerinde çizilen trend çizgileri de aynı fiyat grafikleri üzerine çizilen
trend çizgileri gibi algılanmaktadır ancak çoğu zaman daha erken sinyaller ürettiği
görülmektedir.
Diğer
taraftan bu göstergenin osilatör olmamasından dolayı herhangi bir zirve ve dip
noktası tespit edilemediğinden, bu tür bir inceleme göstergenin üzerine kendi
haraketli ortalamasının çizilmesi ile yapılabilmektedir. Böylelikle gösterge ve
hareketli ortalama kesişmelerinden alım satım sinyalleri elde edilebilirse de aşırı
alım satım yapılmaması adına nispeten yavaş bir hareketli ortalama kullanılması
tavsiye edilmektedir
