Para Akış Endeksi (MFI) (Money Flow Index Göstergesi )

 

MFI göstergesi hisse senedine giren veya bu senetten çıkan para miktarını, diğer bir deyişle gerçekleşen arz ve talebi işlem miktarını dikkate alarak belirlemeye çalışmaktadır. Gösterge, hisse senedine para akımı gerçekleşmekte ise hisse senedinin değerinin artacağı, hisse senedinden para çıkışı olduğunda ise fiyat düşüşünün gerçekleşeceğinden hareketle geliştirilmiştir.

Bu gösterge hesaplanırken hisse senedinin işlem gördüğü en yüksek, en düşük ve kapanış fiyatı toplanarak 3’e bölünmesi ile elde edilen fiyat kullanılmaktadır. Elde edilen bu fiyat o periyodun işlem hacmi ile çarpılarak elde edilen para akımı fiyatın yükselen ve düşen periyotları için ayrı ayrı toplanmaktadır. Elde edilen pozitif para akımının negatif para akımına bölünmesi ile elde edilen para oranı kullanılarak MFI göstergesi osilatör olarak karşımıza çıkmaktadır. Sırasıyla formülasyonu:

Denge İşlem Hacmi Göstergesi (OBV) (On Balance Volume)

 

Teknik analiz yöntemine göre bir trendin sağlıklı olarak devamından söz edilebilmesi için işlem hacminin gerçekleşmekte olan trendi desteklemesi gerekmektedir. Şöyle ki, Boğa Piyasalarında fiyat artışlarına yükselen işlem hacmi eşlik etmekte iken fiyat düşüşlerinin düşük işlem hacmi ile birlikte gerçekleşmesi beklenmektedir. Aksine, Ayı Piyasalarında ise fiyat düşüşlerinin yüksek hacimle, yükselişlerin ise düşük hacimle gerçekleşmesi beklenmektedir. Oluşan fiyat hareketlerinin bu şekilde mevcut trendi desteklemediği durumlarda yakın zamanda trendin değişmesi beklenmektedir. Teknik analistlerin bu durumu takip edebilmek adına birtakım göstergeler geliştirdikleri, böylelikle olası trend değişikliklerini öngörmeyi hedefledikleri görülmektedir.162 İşlem hacmini dikkate alan Negative-Positive Volume Index, Accumulation/Distribution Index, Trade Volume Index, Chaikin Index, On Balance Volume (OBV) ve Money Flow Index (MFI) gibi birçok gösterge geliştirilmiş olmasına rağmen hemen hepsinin temel mantığı birbirinin aynı olduğundan bu bölümde, bir osilatör grubundan bir de belirli referans değerleri olmayan gösterge grubundan toplam iki gösterge örneği vermekle yetinilecektir.

Momentum (MOM)

 Bu kavram ilk olarak Welles Wilder’in 1978 yılında yayınladığı New Concepts in Technical Trading Systems isimli kitabında detaylı olarak tartışılmıştır. En önemli özelliği ise hem trend yapan hem de yatay piyasalarda son derece kullanışlı olmasıdır

Formülasyonu:

Momentum= (Fs-Fs-n)

Fs= En Son Fiyat

Fs-n= n Periyod Önceki Fiyat

Formülden de anlaşılacağı üzere Momentum göstergesi hisse senedinin yükseliş hızını ve gücünü göstermektedir. Zira göstergenin yükselebilmesi için hisse fiyatının kendinden önceki fiyat artış miktarından daha fazla artış kaydetmesi gerekmektedir. Hisse fiyatının artıyor olmasına rağmen bu artış miktarının kendinden önceki artış miktarından daha düşük kalması durumunda göstergenin fiyat grafiğinden önce düşüşe geçeği görülmektedir. Bu yönüyle momentum öncü gösterge olarak kullanılabilmektedir.

Stokastik RSI

 

RSI göstergesi aşırı alım (%80 üzeri) ve aşırı satım (%20 altı) bölgelerinin belirlenmesi anlamında isabetli sinyal üretmekte ise de bazen aylarca bu sinyalleri üretmeyebilmektedir. Stokastik osilatör günlük kapanış seviyelerini seçilen bir periyod için kıyaslamakta iken, StochRSI RSI gösterge değerlerinin kapanışlarını kullanarak kısa dönem momentumları göstermektedir. Diğer bir deyişle StochRSI göstergesi ile RSI ve Stochastik göstergelerinin faydalı tarafları bir araya getirilmektedir. Gerek daha sık sinyal elde edebilmek gerekse trend dönemlerinde tepki sonrası tekrar pozisyon alabilmek için kullanılan StochRSI teknik analist için daha sık sinyal verdiğinden cazip bir gösterge olarak kullanılabilmektedir. Bu gösterge hem yatay piyasalarda hem de trend yönünde hareket eden piyasalarda anlamlı sonuçlar üretebilmektedir

StochRSI’ın en önemli kullanım nedenlerinden biri doyma bölgeleri olan 0,00-0,20 ve 0,80-1,00 seviyeleri arasında iken trend dönmelerine karşı çok hızlı ve önceden reaksiyon göstermesidir. Yatay hareketin trende dönüşmesi ile diğer osilatörlerden farklı olarak StochRSI yanlış sinyal vermek yerine aşırı bölgelerde doymaya girerek diğer osilatörlerin bu dönemlerdeki dezavantajını ortadan kaldırmaktadır.

Stokastik

 

George C. Lane tarafından 1950’li yıllarda geliştirilen bu gösterge hemen hemen her teknik analist tarafından kullanılmaktadır. Stokastik göstergesi bir yukarı trendde kapanışların ilgili periyodun işlem aralıklarının üst tarafında (oluşan en yüksek fiyat civarında), bir aşağı trendde de alt tarafında (oluşan en düşük fiyat civarında) yoğunlaşacağı varsayımı üzerine kurulmuştur. Stokastik gösterge hesaplanmakta iken %K ve %D çizgileri kullanılmaktadır. %D çizgisi daha önemli olmakla birlikte ana sinyalleri elde etmek için kullanılmaktadır.

Formülasyonu :

Ham %Kt= ((Kapanışt-En Düşükn)/(En Yüksekn-En Düşükn))x100

Ham %Kt= En Son Periyodun Ham %K’sı

Kapanışt= En Son Periyodun Kapanış Fiyatı

En yüksek n ve en düşük n= son n periyodun en yüksek ve en düşük fiyatı.

Burada n genellikle 9 ila 14 arası bir süredir. Ancak bu periyodlarla ilgili değişiklikler yapılarak gösterge hızlandırılabilmekte ve böylelikle hisse senedi daha yakından takip edilebilmekte veya yavaşlatılarak daha uzaktan takip edilebilmektedir.

Yönsel Hareket Endeksidir DX (Directional Movement Index )

 

İlk kez Welles Wilder tarafından 1978 yılında New Concepts in Technical Trading Systems isimli kitabında açıklanan bu göstergenin Türkçe karşılığı Yönsel Hareket Endeksidir (DX).

Yönsel Hareket Endeksi oluşturulurken öncelikle Yönsel Hareket(DM) belirlenmektedir. Eğer bugünün işlem aralığının en büyük kısmı dünün işlem aralığının üzerinde oluşmuş ise DM pozitif olarak hesaplanmaktadır. Bugünün en yükseği ile dünün en yükseği arasındaki fark pozitif ise elde edilen bu değer +DM’dir. Diğer yandan bugünün işlem aralığının en büyük kısmı dünün işlem aralığının altında oluşmuş ise DM negatif olarak hesaplanmaktadır. Bugünün en düşüğü ile dünün en düşüğü arasındaki fark –DM’dir. İşlem aralığı dünün işlem aralığından dar olarak gerçekleşen günler iç gün olarak adlandırılmakta ve sıfır değerini almaktadır.

CCI – Commodity Channel Index

    Donald Lambert' in mal piyasaları için geliştirdiği indikatördür. Yapısı itibariyle hisse senetleri piyasasında da kullanılabilmektedir. Esasen trend indikatörüdür. Bir çok analist aşırı alım satım indikatörü olarakta kullansada, Çok hareketli bir yapıya sahip olup, kısa vadeli, özellikle yatay gelişen piyasalarda trend başlangıçlarını yakalayabilmektedir. CCI hesaplanırken belirtilen periyotta en düşük en yüksek ve kapanış değerinin toplanıp üçe bölünmesi ile oluşturulan bir ortalama yardımıyla hesaplanmaktadır. Fiyatların hareketli ortalamadan ne kadar uzaklaştığını gösterir.

    Gösterge ayrıca bize volatilite hakkında da bilgi verir. CCI, +100 ve -100 de yer alan referans değerlerinin tanımladığı aşırı alım ve aşırı satım bölgelerinin kullanımına dayanan bir osilatördür.

    Aşırı alım ve satım bölgelerini kullanan diğer göstergelerde olduğu gibi, bu bölgelerde dolaşan CCI değerleri bize trendin yakın bir gelecekte sonlanabileceğinin sinyallerini verir. Aşırı alım bölgesi, fiyatların aşırı yükseldiğini ve her an satışların gelebileceğini söylerken bu bölgeden yapılacak alımların riskinin arttığını da anlatmaktadır. Aynı şekilde aşırı satım bölgesi de fiyatların aşırı düştüğünü ve burada alıma hazır olunması gerektiğini söylerken hala satmamış olanlar açısından satımın çok da mantıklı olmadığını anlatır.

MACD (Moving Average Convergence Divergence)

 

MACD göstergesi Gerald Appel tarafından 1979 yılında geliştirilmiştir. İngilizce adı olan Hareketli Ortalamaların Yakınsama/ Iraksamasının baş harflerinden oluşan ve kısaca MACD olarakadlandırılan bu gösterge de trend takip eden bir göstergedir. Genel kural olarak gösterge hızlarını belirlerken yavaş göstergenin hızlı göstergenin iki veya üç katı olması tercih edilmekle birlikte Appel kendi çalışmaları sonucunda 12 ve 26 periyodluk üssel hareketli ortalamaların daha başarılı sonuçlar verdiğini değerlendirmektedir. Bu iki üssel hareketli ortalamanın farkı alınarak hesaplanan MACD değerinin formülasyonu;

MACD= ÜHO(12)- ÜHO(26)

Bu değer genelde fiyat grafiklerinin altına histogram şeklinde çizilmektedir. Daha kısa periyodu temel alan hızlı ÜHO ve daha uzun periyodu temel alan yavaş ÜHO’lar birbirini keserken MACD 0 değerini alacaktır. Hızlı ÜHO, yavaş ÜHO’yu yukarı keserken pozitif, tersi durumda negatif olacaktır. Fiyat grafiğine benzer şekilde üst veya alt sınırları yoktur. Eğer pozitif tarafta yükselmeye devam ediyorsa, bu hızlı hareketli ortalamanın yavaş olanın üzerinde olduğunu ve aradaki mesafeyi açtığını göstermekte ki bu da fiyatların ortalamalardan daha hızlı yükseldiğini yani piyasaların bir yukarı trend içinde olduğunu ifade etmektedir. Hesaplama yöntemi bakımından üssel olmayan hareketli ortalamalar da kullanılabilmekte ancak üssel hareketli ortalama kullanılması trend oluşumlarını daha yakından takip etmesi bakımından daha yararlı olacaktır.

RSI Göreceli Güç Endeksi (Relative Strenght Index)

1978 yılında Welles Wilder’ın Teknik Yatırım Sistemlerinde Yeni Kavramlar kitabında tanımladığı RSI (Göreceli Güç Endeksi), yayınlandığı tarihten itibaren geniş yankılar uyandırmış ve bir çok yatırım platformunda sıklıkla kullanılan bir gösterge haline gelmiştir.

Senedin kendi iç gücünü ölçen bir göstergedir. Sıfır ile yüz değerleri arasında salınım gösterir. Yukarı fiyat hareketi ortalaması ve aşağı fiyat hareketi ortalaması dikkate alınarak fiyatların hangi yönde ağırlıklı olarak gitmeye çalıştığı bulunur. RSI bu hesabı yaparken belirtilen periyot içindeki günlere ait düşüşleri ve yükselişleri ayrı ayrı toplar, ortalamalarını hesaplar ve şu anki fiyat seviyesi ile karşılaştırır. Bu sayede yatırım aracının kendi iç gücüyle talebi karşılayıp karşılayamayacağını anlamaya çalışır. Geçmiş dönemdeki talepler karşısında oluşan fiyat cevabı RSI için en önemli veridir ve göstergenin temeli bu belirtilen iç güce dayalıdır. Dolayısıyla RSI mevcut fiyatın talebi karşılama yetisini belirli sınırlar içinde mümkün görürken, bu sınırların dışına çıkan taleplerin aşırı olacağını ve bir süre sonra fiyatın bunu karşılayamayacağını öngörür. RSI grafiğe eklendiğinde alt bölümde bir histogram şeklinde gösterilir. Dikey eksende 0 ile 100 arasında bir skalada hareket eden gösterge için 30 ve 70 fiyat seviyesinde iki sınır çizilmiştir. 30 seviyesi altında bulunan RSI fiyatla uyum sağlamayan aşırı satış talebini betimlerken, 70 seviyesi üzerine çıktığında aşırı alım talebini gösterir. Bu sayede fiyat hareketinin yön değiştireceğine ilişkin öncü bilgiler vermeye çalışır. 

RSI yukarıdaki paragrafta belirtilen haller dışında da bir takım kullanım olanaklarına sahiptir. Örneğin fiyatlar yukarı doğru giderken RSI aşağı Trend yapıyorsa buna NEGATİF UYUMSUZLUK denir. Bu oluşum fiyat grafiğinde birbiri ardı sıra yükselen iki tepeciğe rağmen RSI göstergesinde alçalan iki tepecik oluşur. Bu uyumsuz görünüm fiyatların talebi karşılayamayacağının bir göstergesi sayılır. Tam tersi olarak; fiyat dipleri aşağı doğru giderken RSI dibi yukarı trend yapıyorsa buna da pozitif uyumsuzluk denir. 

İchimoku Bulutları

 

İsminden de anlaşılabileceği üzere Japonyada bir gazeteci olan Goichi Hasoda ve ekibi tarafından uzun süre test edilen ve 1968 lerde fiilen kullanılmaya başlayan bir indikatör. 

 Birden fazla bileşeni vardır;

 Tenkansen (Dönüş çizgisi); Tenkansen 9 mumluk fiyatların hareketli ortalaması (ki fiyata yakın gider bu yüzden)

 Kijun Sen (Standart Çizgi(Temel çizgi) ); Kijunsen 26 mumluk fiyatların hareketli ortalaması (tenkana göre biraz uzakta hareket eder fiyattan)

 Senkou SpanA (Leading Span 1)  yada Öncü Span 1; SenkouSpan A ve B bulutun üst ve alt çizgileridir kesiştiklerinde bulutun rengi kırmızı yada yeşil olur.

 Senkou SpanB (Leading Span 2) Öncü Span 2; SenkouSpan A ve B bulutun üst ve alt çizgileridir kesiştiklerinde bulutun rengi kırmızı yada yeşil olur.

 Chikou Span (Lagging Span) Geciken Span ChikouSpan 26 mumluk fiyatların hareketli ortalaması (uzaktan uzaktan takip eder)

Bollinger Bantları

John Bollinger tarafından geliştirilen bir grafik göstergesidir ve piyasanın oynaklığını ölçmek için kullanılır.

Temel olarak, bu küçük araç bize piyasanın sessiz olup olmadığını veya piyasanın yüksek sesli olup olmadığını söyler!