MACD göstergesi Gerald Appel tarafından 1979 yılında geliştirilmiştir. İngilizce adı olan Hareketli Ortalamaların Yakınsama/ Iraksamasının baş harflerinden oluşan ve kısaca MACD olarakadlandırılan bu gösterge de trend takip eden bir göstergedir. Genel kural olarak gösterge hızlarını belirlerken yavaş göstergenin hızlı göstergenin iki veya üç katı olması tercih edilmekle birlikte Appel kendi çalışmaları sonucunda 12 ve 26 periyodluk üssel hareketli ortalamaların daha başarılı sonuçlar verdiğini değerlendirmektedir. Bu iki üssel hareketli ortalamanın farkı alınarak hesaplanan MACD değerinin formülasyonu;
MACD=
ÜHO(12)- ÜHO(26)
Bu
değer genelde fiyat grafiklerinin altına histogram şeklinde çizilmektedir. Daha
kısa periyodu temel alan hızlı ÜHO ve daha uzun periyodu temel alan yavaş
ÜHO’lar birbirini keserken MACD 0 değerini alacaktır. Hızlı ÜHO, yavaş ÜHO’yu
yukarı keserken pozitif, tersi durumda negatif olacaktır. Fiyat grafiğine
benzer şekilde üst veya alt sınırları yoktur. Eğer pozitif tarafta yükselmeye
devam ediyorsa, bu hızlı hareketli ortalamanın yavaş olanın üzerinde olduğunu
ve aradaki mesafeyi açtığını göstermekte ki bu da fiyatların ortalamalardan
daha hızlı yükseldiğini yani piyasaların bir yukarı trend içinde olduğunu ifade
etmektedir. Hesaplama yöntemi bakımından üssel olmayan hareketli ortalamalar da
kullanılabilmekte ancak üssel hareketli ortalama kullanılması trend
oluşumlarını daha yakından takip etmesi bakımından daha yararlı olacaktır.
MACD
çizgisi hala pozitif tarafta ama alçalıyor ise bu hızlı hareketli ortalamanın
hala yavaş olanın üzerinde olduğunu ama aradaki farkın kapandığını gösterir ki
bu da piyasanın hala yukarı trendde olduğunu ancak yukarı trendin kuvvetini
yavaş yavaş yitirdiğini göstermektedir.
Öte yandan sıfır çizgisinin ne çok üstüne ne de çok altına inmeden sıfıra yakın yerlerde hemen hemen yatay olarak hareket eden bir MACD çizgisi de piyasanın trendsiz olduğunun yani yatay seyrettiğinin göstergesidir.
Zamanlama
ile ilgili olarak Sinyal veya Tetik Çizgisi de kullanılabilmektedir. MACD
göstergesinin kendisinin 3 ila 9 periyod arasında seçilecek bir periyodun üssel
hareketli ortalaması kullanılmaktadır. Histogramın üzerine çizgi olarak çizilir
ve MACD’deki dalgalanmaları düzleyerek MACD’nin tepe yapıp yapmadığı
gösterilmektedir. MACD ile Tetik Çizgisinin kesişmeleri önemli sinyaller olarak
değerlendirilmektedir. Appel 9 günlük üssel hareketli ortalama kullanımını
tercih etmekte, daha kısa periyod kullanımının aşırı duyarlı olduğunu ileri
sürmektedir
MACD bir zirve yaparak yönünü aşağı çevirdikten sonra Sinyal Çizgisini yani 9 periyodluk üssel hareketli ortalamasını aşağı kesmedikçe o fiyat seviyesi tepe olarak kabul edilmemektedir. Bahse konu oluşumu tepe olarak tanımlayıp satım sinyalini almak için bu kesişmenin oluşması beklenmektedir. MACD dip yapıp yönünü yukarı çevirdikten sonra sinyal çizgisini yukarı kesmedikçe de oluşan düşük fiyat seviyesine dip denmemektedir ve oluşumu dip olarak tanımlayıp alım sinyalini teyit edebilmek için bu kesişmenin oluşması beklenilmektedir.
Kısaca
MACD, Sinyal Çizgisini yukarı kırınca alım, aşağı kırınca da satım sinyali
olarak yorumlanmaktadır. Ancak unutulmaması gereken bir diğer nokta sinyalin ne
zaman geldiğidir. MACD tepesinin yani satış sinyalinin pozitif bölgede ve
mümkün olduğu kadar yüksek seviyede gelmesi beklenirken, bu alanda gelen alım
sinyallerine kuşku ile bakılması gerekmektedir. Tersine MACD dibinin de yani
alım sinyalinin de mümkün olduğu kadar negatif bölgede ve alçak seviyede olması
beklenmekte, bu seviyelerde gelen satım sinyalleri kuşku ile karşılanmaktadır.
Ayrıca piyasada trendin hakim olmadığı kanaatini uyandıran sıfır çizgisi
etrafında meydana gelen alım satım sinyallerinin de şüphe ile karşılanması
gerekmektedir.
Burada
alım satım sinyallerini üretmek için fiyat grafiğinin üzerine çizdiğimiz 2 üssel
hareketli ortalamanın birbiriyle kesişmelerini dikkate almak yerine MACD’nin
kendisinin 9 periyodluk üssel hareketli ortalamasını almamızın bir sebebi,
hareketli ortalamaların her aşağı ve yukarı oynamada yön değiştirebileceği olasılığıyla
ortaya çıkabilecek olan aşırı sayıda işlem yapma tehlikesini ortadan kaldırmaktır.
MACD formülü itibariyle zaten o 2 hareketli ortalamadan türediği için gecikmeli
göstergeler olarak başta fiyat hareketini yavaşlatıp düzlediği için bu olasılığı
en aza indirgemektedir. Bir diğer sebep ise, MACD ile 9 periyodluk üssel
hareketli ortalamasının kesişmelerinden aldığımız alım satım sinyallerinin
fiyat grafiği üzerindeki 12-26 periyodluk üssel hareketli ortalamaların kesişmelerinden aldığımız sinyallerden çok daha erken
gelmesidir. Sinyal çizgisi için 9 periyodluk değil de 5 periyodluk seçilirse
daha sık alım satım sinyali verecektir.
MACD
aşırı alım satım göstergesi olarak da kullanılabilmektedir. Geçmiş dönem grafiği
incelendiğinde MACD göstergesi kendi ortalamalarından çok aşağı seviyelere düşmüş
ise hisse senedinin de aşırı satılmış olduğunu, aksine geçmiş değerlerinden çok
daha fazla yükselmiş olduğu görülmesi halinde ise hisse senedinin aşırı alınmış
olduğu değerlendirilebilmektedir. Böylelikle yakın zamanda yaşanacak aksi yönde
alım satım dalgasıyla fiyatların ve göstergenin normal seviyelerine döneceği
beklenebilmektedir.
Appel,
ayrıca alım sinyalleri için genelde 12-26 periyodluk üssel hareketli
ortalamaların kullanılmasını, çok güçlü trendlerin varlığı halinde ise 6-19
periyodlu ortalamaların da kullanılabileceğini, ancak satım sinyalleri için
daha yavaş olan 19-39 periyodlu hareketli ortalamaların daha uygun olacağını
belirtmektedir.105 Gösterge ile fiyat grafikleri arasındaki uyuşmazlıkların ise
son derece önemli olduğunu, hatta negatif uyuşmazlık görülmeden elde edilen ilk
sat sinyalinin göz ardı edilebileceği belirtilmektedir.106 Sinyal çizgilerinin
kesişmeleri önemli olarak görülmekte ise de MACD üzerinde belirlenecek olan
destek ve direnç çizgilerinin ve trend çizgilerinin kırılıyor olması son derece
güvenilir sinyaller olarak görülmektedir.
Gerald
Appel tarafından geliştirilen bu göstergeye yöneltilen en önemli eleştirilerden
biri olarak göstergenin alım satım sinyallerini üretmede çok geç kaldığı düşüncesine
karşılık 1986 da Thomas Aspray göstergenin varsayılan değerleri ile
oynamaktansa MACD’nin Sinyal Çizgisini keseceği zamanı önceden kestirebilmek için
bir türevini geliştirmiştir.
MACD-AS= MACD-Sinyal Çizgisi
Yeni sinyal Çizgisi= MACD-AS’ın 9 periyodluk üssel hareketli ortalaması.
Oluşturulan bu yeni göstergeye göre, Apple gibi biri hızlı diğeri yavaş iki üssel hareketli ortalama arasındaki farkı almaktansa MACD-AS çizgisini oluşturmak için Appel’in MACD’si ile sinyal çizgisi arasındaki fark alınmaktadır ve değerler aynı Appel’in MACD’si gibi bir histogram olarak çizilmektedir.
Böylece Appel’in MACD’si sinyal çizgisinin üstündeyken, Aspray’in MACD-AS’si pozitif alanda, Appel’in MACD’si sinyal çizgisinin altındayken Aspray’in MACD-AS’i negatif alanda kalmaktadır. Aynı şekilde alım sinyalleri MACD-AS diplerinde, satım sinyalleri de MACD-AS tepelerinde gözlemlenebilmektedir. Bu tepeleri belirlemek için türetilen MACD-AS çizgisinin 9 periyodluk üssel hareketli ortalaması uygulanmaktadır Böylelikle aynı Appel’in MACD (histogram) ve Sinyal Çizgisi gibi görünen bir türev yaratılmış olmaktadır.
Appel’in uygulamasında alım veya satım sinyali, MACD ile Sinyal Çizgisi arasındaki farkı azaltıp sıfıra indiğinde kesişme olunca gelmekte iken Aspray kendi uygulamasıyla sinyallerini bu kesişmeyi beklemeden, daralmanın başladığı yerde türetilmiş olmaktadır. Bu yeni göstergede de alım satım kuralları farklı değildir, MACD-AS yeni Sinyal Çizgisini yukarı yönde kesince alım, aşağı kesince de satım sinyali olarak yorumlanmaktadır.
Aspray
tarafından türetilmiş olan bu yeni MACD-AS göstergesinin sinyalleri hem
hareketli ortalama hem de Appel’in MACD’den daha erken gelmektedir. Dolayısıyla
gecikmeli gelen hareketli ortalamaların veya daha da gecikmeli MACD’nin
gösterdiği sinyaller daha erkenden elde edilebilmektedir.
MACD-AS’ın
MACD’yi hızlandırış yöntemi aslında içerdiği hareketli ortalamaları hızlandırmak
değil türev bir histogram yaratmaktır. Bu sayede tepe ve dip tanımı kriterleri
gevşememektedir. MACD-AS göstergesi vade uzadıkça daha iyi sonuçlar vermekte,
genellikle günlük veya haftalık periyodlar kullanmak suretiyle daha makul sonuçlar
verebilmektedir.
Özetle:
1) MACD Çizgisi Sinyal Çizgisini yukarı kesince alım sinyali olarak yorumlanmalı, bu görüntü ne kadar aşağı seviyelerde olur ise de o kadar güvenilir olmaktadır.
2) Tersine, MACD Çizgisi Sinyal Çizgisini aşağı yönde keserse satım sinyali olarak yorumlanmalı ve bu görüntü ne kadar yüksek seviyelerde olursa o kadar güvenilir olmaktadır.
3) Ayrıca alım satım kararları verilirken uyuşmazlıklara da dikkat etmekte fayda vardır.
Öte
yandan MACD ile ilgili dikkat edilmesi ve akıldan çıkarılmaması gereken
hususların başında ise MACD hareketli ortalamalardan türetilmiş olduğundan
trend takip edici bir göstergedir. Dolayısıyla trend yapan piyasalarda
kullanışlı olmakta iken yatay piyasalarda ise verdiği sinyaller şüphe ile
karşılanmalıdır. Diğer göstergeler tarafından da teyit edilmelidir. Aşırı alım
satım göstergesi olmadığından piyasanın aşırı şişmiş olduğunu
gösterememektedir. Uzun vadeli göstergeleri daha başarılı sinyaller
üretmektedir, en iyi sonuçlar ise haftalık grafiklerde alınabilmektedir. En
önemli zafiyeti ise dar bant içinde hareket eden piyasalarda yanlış sinyaller
verebilmesidir.
